حفظ حریم خصوصی در شبكه های اجتماعی

به گزارش وب كنفرانس به نقل از ایسنا، چند سالی از فعالیت شبكه های اجتماعی موبایل می گذرد و در این میان در دولت جدید تاكید شده كه سیاست بر آن است كه تا زمان جایگزین شدن نمونه های مناسب داخلی جلوی فعالیت این شبكه ها گرفته نشود.
طبق آمارهای عرضه شده در ایران، میلیون ها گوشی تلفن همراه هوشمند در دست كاربران است و طبیعی به نظر می رسد كه بخش قابل توجهی از كاربران این گوشیها از نرم افزارهای ارتباطی مجانی موبایل هم استفاده كنند.
در چنین شرایطی بطور قطع حفظ امنیت اطلاعات كاربران اهمیت بسیاری دارد اما بعضی از كاربران این شبكه ها می خواهند بدانند كه اطلاعات معمولی آنها چه اهمیتی برای شركتهای مربوطه دارد؟ این اتفاق در حالی رخ می دهد كه ممكن است حتی ساده ترین اطلاعات افراد به شیوه های مختلف مورد سوءاستفاده قرار گیرد. بعنوان مثال طبق آمارهای انتشار یافته گفته می گردد كه ۷۸ درصد سارقان منازل در سراسر دنیا از اطلاعات انتشار یافته در شبكه های اجتماعی برای تشخیص خانه های خالی استفاده می كنند.
در این باره چندی پیش سایت مركز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای كامپیوتری (ماهر)، در قالب گزارشی به عرضه سفارش هایی درمورد چگونگی حفظ امنیت و حریم خصوصی كاربران این شبكه ها پرداخته و متذكر شده بود كه نحوه ارتباط ما با دیگران، در قرن ۲۱ و بعد از ظهور ابزارهای ارتباط جمعی بسیار تغییر كرده است. هر روز، عده زیادی از مردم وارد فضای برخط می شوند تا نظرات، تجربیات، تصاویر و فیلم هایی از خویش را با دیگران به اشتراك بگذارند. از جانب دیگر، افراد ارتباطات شخصی و كاری خویش را در شبكه های اجتماعی گسترش داده و به مرور با افراد بیشتری ارتباط برقرار می كنند.
برخی از این شبكه ها، بر زندگی شخصی و ارتباطات دوستی تمركز دارند، برخی دیگر حرفه ای بوده و ارتباطات كاری را مدنظر قرار داده اند و تعدادی هم بر روی اشتراك محتوای چندرسانه ای نظیر عكس و فیلم بنا شده اند. صرف نظر از حوزه تمركز محتوای این شبكه ها، اغلب آن ها تعداد بسیار زیادی از مردم در نقاط مختلف جهان را به سمت خود جلب كرده و امكان برقراری ارتباط و اشتراك محتوا میان كاربران را به سادگی و گستردگی فراهم می كنند.

چه اطلاعاتی را به اشتراك می گذاریم؟!
شبكه های اجتماعی كاربران را تشویق می كنند تا نمایه (Profile) خویش را تكمیل كرده و اطلاعات شخصی بیشتری از خود در آن قرار دهند؛ ضمن آن كه به صورت پیوسته و فراگیر فعالیت نموده و محتوای گوناگونی را با دیگران به اشتراك بگذارند. بدین سان شبكه های اجتماعی می توانند خدمات بهتری در اختیار كاربران خود قرار دهند.
این شبكه ها به طور خاص، كاربران را ترغیب می كنند تا علایق و سلایق، اطلاعاتی از محل زندگی، وضعیت تحصیل و كار خویش را به اشتراك گذاشته و حتی اطلاعات مكانی و زمانی مربوط به تصاویر و فیلم های خویش را هم با استفاده از برچسب گذاری به آن ها اضافه كنند. لذت ارتباط برخط با آشنایان سبب شده است تا استفاده از شبكه های اجتماعی، تبدیل به یكی از فعالیت های موردعلاقه و متداول برای عموم مردم شود.
در چنین شرایطی، ممكن است كاربران به استفاده از خدمات شبكه اجتماعی عادت كرده و به مرور، اطلاعات فعالیت خویش را در این شبكه ها افزایش داده و اطلاعات شخصی خویش را هرچه بیشتر در آن ها به اشتراك بگذارند. بعد از مدتی، نمایه كاربران شبكه های اجتماعی تبدیل به آلبومی كامل از متن، رویداد، تصویر و فیلم در مورد زندگی شخصی یا حرفه ای آن ها خواهد شد.
این حقیقت قابل چشم پوشی نیست كه شبكه اجتماعی یك مكان عمومی است. ازاین رو اگر یك كاربر، تنظیمات حریم خصوصی خویش را به درستی انجام نداده و به علت ارتباط مداوم با دوستان واقعی خود در شبكه اجتماعی، حضور افراد دیگر در آن مكان را فراموش كند، ممكن است اطلاعاتی را منتشر كند و اجازه مشاهده آن ها را به كسانی بدهد كه در زندگی عادی هیچ گاه حاضر به انجام چنین كاری نباشد. تصور كنید یك نسخه از آلبوم شخصی و یا خانوادگی خویش را به كتابخانه شهر خود امانت دهید!

«دوستان» ما در شبكه های اجتماعی، چه كسانی هستند؟!
هریك از كاربران شبكه های اجتماعی، در ابتدا برای ارتباط با اقوام، دوستان و آشنایان قدیمی خود وارد شبكه شده و نخستین ارتباطات خویش را با افرادی برقرار می كند كه در زندگی واقعی هم با آن ها دوست است. كاربرانی كه در شبكه های اجتماعی به طور گسترده فعال می باشند، به مرور و ضمن ارتباط با دوستان قبلی خود، رفتار كاربران دیگر (به خصوص، دوستان دوستان خود) را هم مشاهده كرده و به مرور با بعضی از آن ها با استفاده از شبكه اجتماعی ارتباط برقرار می كنند.
این تصمیم، معمولا بر مبنای شناختی است كه به مرور از این افراد به دست می آید؛ با این حال در بعضی موارد، ممكن است انتخاب یك فرد بعنوان «دوست» در شبكه اجتماعی، شتاب زده انجام شود و افرادی كه شناخت كافی از آن ها وجود ندارد بعنوان «دوست» برگزیده شوند. از جانب دیگر، شبكه های اجتماعی به افزایش تعداد این «دوستان» برای افزایش رضایت كاربران خود و بهبود ارتباط آن ها با یكدیگر، علایق و اشتراكات كاربران را بررسی نموده و افراد مشابه را به یكدیگر معرفی می كنند.
كاربران از ارتباط با افراد شبیه به خود، دوستی ها در شبكه های اجتماعی رشد كرده و هر روز بر تعداد دوستان هر كاربر افزوده می گردد. برای مثال، اگر شما هوادار یك باشگاه ورزشی و یا عضو یك دانشگاه باشید، شبكه اجتماعی شما را تشویق به دوستی با دیگر هواداران باشگاه و یا دانشجویان دانشگاه می كند. بدین سان شما به مرور در این شبكه با خیلی از افرادی كه علایق و خصوصیت های شبیه به شما دارند، دوست خواهید شد؛ حال آن كه شاید بعضی از آن ها را هیچ گاه به صورت حضوری ملاقات نكنید و یا حاضر به ارتباطی نزدیك تر از آن چه در شبكه اجتماعی با آن ها دارید، نباشید.

بسیاری از افراد می توانند اطلاعات ما را در شبكه های اجتماعی ببینند!
اطلاعاتی كه كاربران در شبكه های اجتماعی به اشتراك می گذارند، حداقل توسط دوستان آن ها در این شبكه ها، به صورت كامل قابل مشاهده است؛ مضاف بر آن كه در صورت عدم توجه به تنظیمات حریم خصوصی، ممكن است بعضی از این اطلاعات را حتی تمامی كاربران مشاهده كنند. با عنایت به آن چه در مورد اطلاعات شخصی كاربران و گسترش دایره دوستان آن ها در شبكه های اجتماعی گفته شد، قابل تصور است كه با گذشت زمانی نه چندان طولانی، اطلاعات شخصی كاربران در مورد وقایع خصوصی زندگی آن ها، در این شبكه ها توسط افرادی كه هیچ آشنایی قبلی با آن ها نداشتند قابل مشاهده باشد.
در ادامه مثال قبل، ممكن است خبری در خصوص نقل مكان به منزل جدیدتان كه شما از خود منتشر كردید، توسط عده زیادی از هواداران باشگاه ورزشی موردعلاقه شما كه هیچ شناخت و اطلاعی از آن ها ندارید قابل مشاهده باشد؛ گویی نام و نشانی محل زندگی شما را از بلندگوی ورزشگاه اعلام كنند!
با توجه به خطراتی كه ممكن است در صورت آگاهی از اطلاعات شخصی برای افراد تولید شود، لازم است تا با دقت كافی، مطالب را برای اشتراك در شبكه های اجتماعی انتخاب كنیم و همینطور نسبت به پذیرش افراد غریبه بعنوان «دوست» در شبكه اجتماعی دقت بیشتری به خرج دهیم.