معاون مركز ملی فضای مجازی خبر داد؛
شکایت بین المللی از پلت فرم ها کلید خورد
به گزارش وب کنفرانس، معاون مرکز ملی فضای مجازی با تشریح اقدامات این مرکز درباره ی ساماندهی پیام رسانها اظهار داشت: ما خواهان تعامل با پلت فرم های خارجی هستیم اما حرفمان این است که با ما رفتار دوگانه نداشته باشند.
به گزارش وب کنفرانس به نقل از مهر، برمبنای احکام شورایعالی فضای مجازی، معاونت محتوای مرکز ملی فضای مجازی، متولی «ترویج هنجارها، ارزش ها و سبک زندگی اسلامی ایرانی»، «گسترش و تعمیق اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی» و «ممانعت از رخنه ها و لطمه های فرهنگی و اجتماعی» از مرحله تولید محتوا تا توزیع و مصرف آنست.
این ماموریت در معاونت محتوا حول ۴ محور سیاست گذاری، راهبری، ساماندهی امور فرهنگی و اجتماعی فضای مجازی کشور پیگیری می شود و چارچوب مورد استفاده در این خصوص بصورت رصد و آینده پژوهی محتوا و خدمات، مدیریت تولید محتوا و ساماندهی توزیع محتوا است.
از آنجا که در اهداف تعیین شده برای تشکیل مرکز ملی فضای مجازی از طرف مقام معظم رهبری نقش قرارگاه بودن این مرکز در زمینه سایبری مورد تاکید بوده است و طی ماه های اخیر در این عرصه شاهد فراز و فرودهای بسیاری در کشور بودیم، برای مرور و بررسی بیشتر رخدادهای مهم این دوران و اعمال حکمرانی کشور در این برهه به سراغ قاسم خالدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوای مرکز ملی فضای مجازی رفتیم.
در گفتگویی که با وی داشتیم سیر اقدامات مرکز ملی فضای مجازی برای ساماندهی پیام رسانهای داخلی و خارجی، نحوه مواجهه با اقدامات و سیاست های دوگانه پلت فرم های خارجی، آخرین وضعیت فعالیت واقعی در پیام رسانهای داخلی و اقدامات مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی در فضای مجازی خصوصاً در روزها و ماه های اخیر تشریح شده است.
متن این گفتگو به شرح زیر است:
*باتوجه به رشد و قدرت بیش از پیش فضای مجازی در دنیای امروز و نقش مهمی که پلتفرمها در این عرصه ایفا می کنند، اقدامات مرکز ملی فضای مجازی طی سالهای گذشته برای رشد پیام رسانهای بومی و نحوه تعامل با پیام رسانهای خارجی را به چه صورت ارزیابی می کنید. سند ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی که توسط این مرکز تهیه شده بود چرا به سرانجام نرسید؟
سند ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی در سال ۹۶ به تصویب شورایعالی فضای مجازی رسید. در این سند دو محور اصلی مد نظر بود. ۱) پشتیبانی از پیام رسانهای اجتماعی داخلی و ۲) مدیریت پیام رسانهای اجتماعی خارجی. در بخش اول تاکید شده که پیام رسان داخلی باید به ظرفیت ۵۰ میلیونی برسد و در بخش دو هم سکوهای خارجی باید ملزم به رعایت قوانین کشور باشند و دفاتر خودرا در کشور راه اندازی کنند.
به دلیلهای مختلف سند به کندی پیش رفت. انگیزه های کافی برای این کار وجود نداشت. تحلیل ها و نگاه های مختلفی در این حوزه وجود داشت که همین عوامل موجب کندی پیشرفت سند بود. در اواخر دولت گذشته توانستیم بندهایی از سند را عملیاتی نماییم تا زیرساخت هایی در اختیار سکوهای داخلی قرار گیرد.
با شروع دولت جدید در همان ابتدا مشخص شد انگیزه ها برای اجرای این سند زیاد است. همگرایی خوبی شکل گرفت. برای همین ما طرحی آماده کردیم که این طرح دو محور اصلی سند مصوب شورا را پوشش می دهد. یعنی ضمن این که باید حمایت جدی از سکوهای داخلی داشته باشیم باید کار مدیریت سکوهای خارجی را نیز به درستی انجام دهیم. به تعبیری ما با این کار می خواهیم تا حدودی حاکمیت سایبری خودرا اعمال نماییم. تلاشمان این بود که طوری طراحی نماییم که قابلیت عملیاتی شدن را داشته باشد. طرح در رفت و برگشت زیاد با کارشناسان مختلف به تصویب نهایی در کارگروهی در مرکز ملی فضای مجازی رسید و فاز صفر آن کلید خورد. اما با اغتشاشات اخیر مواجه شدیم و مسدود سازی اینستاگرام و واتساپ به ما ابلاغ گردید. بدین سبب قرار بر این شد که مسیر خودمان را در پشتیبانی از سکوهای داخلی برای افزایش توان سرویس دهی آنان سرعت ببخشیم.
*پیام رسانهای بومی چند سال قبل نیز حمایت مالی شده و وام چند میلیاردی نیز گرفته بودند اما در ادامه کیفیت ارائه سرویس شأن با انتقادات زیادی مواجه گردید.
فقط ۳ پیام رسان وام ۵ میلیاردی دریافت نمودند که باید اقساط آنرا پرداخت می کردند اما به علت برخی مسائل توانی که بتوانند به تعهد خود عمل کنند نداشتند. آنها باید هم از نظر مالی و هم از نظر فنی و زیر ساختی حمایت می شدند. دولت هم باید حمایت می کرد تا کاربری که در پیام رسان خارجی زیست می کرده و کسب وکار روی آن شکل داده بتواند حداقل سرویس هایی که از سکوی خارجی می گرفته را از سکوی داخلی دریافت کند.
*دلیل این تجربه ناموفق چیست؟
دلایل زیادی داشت بطورمثال این ابهام در میان برخی مسئولان بود که آیا اساساً این کار درست است یا نه و آیا نتیجه می دهد؟ صرف این که از سکوی داخلی حمایت نماییم آیا آنها تبدیل به پیام رسان واقعی می شوند؟ البته انگیزه های کافی هم نبود برای این اتفاق. نگاه ها و اختلافات بر سر این مساله جلوی سرعت را گرفته بود.
اما در دوره جدید و بعد از وقوع اغتشاشات، این بحران از یک بعد ما را به تحرک و کار جدی وادار کرد و از این جنبه مثبت بود. از طرفی چون آمادگی نداشتیم نگران بودیم که اگر یکباره با آمار بالای مهاجرت به سکوهای داخلی مواجه شویم آیا آنها توان ارائه ی خدمت دارند؟ این در شرایطی است که ما سبقه ذهنی درباره ی فیلتر تلگرام را هم داشتیم که پس از فیلترینگ، برخی سکوهای داخلی توان پاسخگویی نداشتند.
اما در تجربه اخیر نه فقط با ناکامی مواجه نشدیم بلکه با همت مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و سایر دستگاه ها حالا از مرحله و فاز کوچ به سکوهای داخلی عبور کردیم و در مرحله تثبیت هستیم.
*این یعنی شما معتقد هستید امروز سکوهای داخلی توان رقابت با خارجی ها را دارند؟
امروز دیگر نگران این که این سکوها می توانند خدمات اولیه یک پیام رسان یا شبکه اجتماعی را عرضه کنند یا نه نیستیم. دغدغه امروز این است که آیا آنها می توانند توان خودرا ارتقا دهند و کیفیت خدمات را بالا برند و پا به پای رقبای خارجی، خدمات جدید عرضه کنند یا نه. امروز برخی پیام رسانها توانسته اند میلیونها کاربر و پیام و حجم تبادل اطلاعاتی چند برابر قبل را مدیریت کنند. همین طور قرار بود پیام رسانها از سرورهای قبلی کوچ کنند به سمت زیرساخت ابری تا قدرت و سرعت بیشتری داشته باشند و الان این اتفاق افتاده است.
*پیام رسانهای بومی باید بتوانند امتیازات و خدمات ویژه تری متناسب با آنچه که در سرزمین ما رخ می دهد و نیاز مردم است داشته باشند. سرویسی که پلت فرم های خارجی با عنایت به این که نماینده ای در کشور ندارد نمی تواند عرضه کنند.
این نکته ای بود که از روز اول ما در نظر داشتیم و تاکید داریم که سکوهای داخلی باید مزیت رقابتی داشته باشند. مباحثی که در دولت الکترونیک مطرح است را می توان روی این سکوها ارائه نمود. ما هم اکنون خدمات بانکی به سکوی خارجی نمی دهیم اما می توان آنرا روی سکوی داخلی ارائه نمود. در طرحی که تهیه شده است نیز بیش از ۱۰۰ خدمت را برای ارائه روی سکوی داخلی احصاء کردیم اما این که اولویت با کدام باشد و کدام یک انگیزه کاربر را جهت استفاده بیشتر می کند محل چالش است.
در ادامه بخشنامه پشتیبانی از سکوها و کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال در کارگروه اقتصاد دیجیتال مصوب و توسط معاون اول رییس جمهور ابلاغ گردید. در این بخشنامه ما به سکوها اعلام کردیم تعداد دنبال کننده های شما را به عنوان دارایی نامحسوس به رسمیت می شناسیم حالا امکان دریافت وام بر روی این دارایی وجود دارد. همین طور مصوب شد اگر کاربری کسب وکار خودرا از سکوی خارجی به سکوی داخلی انتقال دهد و سکو آنرا احراز هویت و ثبت کند همین مجوز کسب وکار تلقی می شود. همین طور سایر حمایت ها همچون حمایت های مالیاتی، فنی، قضائی و.... که برای سکوهای داخلی در نظر گرفته شده است.
در کل تمام تلاشمان را کردیم که به کاربر این اطمینان را بدهیم که به نفع شما است تا از سکوی داخلی استفاده کنید. حفظ حریم خصوصی کاربران، صیانت از دادهای آنها همچون مواردی بوده که بر آن تاکید داشته ایم
اگر اغتشاشات نبود تمام تلاش ما در طرح این بود که کاربر برای فعالیت در سکوها حق انتخاب داشته باشد. در حالیکه بر طبق گزارش غربی ها ما با بزرگترین عملیات تأثیر برضد جمهوری اسلامی مواجه شدیم. در بررسی هایی که کردیم این عملیات تأثیر فراتر از استفاده از بات و اکانت جعلی بود. اینقدر حجم و سرعت تولید و انتشار محتوا زیاد بود که این نمی توانست تنها کار ربات باشد. تحلیل کارشناسان داده کاوی این بود که فقط خود صاحب سکو است که می تواند تمام ظرفیت سکو را پای کار بیاورد و این عملیات را مدیریت کند.
از سوی دیگر حجم فعالیتهای گرو های موسیقی پاپ کره ای و ژاپنی بصورت سازمان یافته نیز در تولید محتوا مقابل جمهوری اسلامی افزایش پیدا کرد.
*چه آمارهایی در حوزه فعالیتهایی که مقابل جمهوری اسلامی در فضای مجازی رقم می خورد دارید؟
در تازه ترین گزارش هایی که از لابراتوار های مورد بهره برداری ما استخراج شده مطالب مربوط به بد حالی دانش آموزان و فراخوان های چهارشنبه سوری در سکوهای تلگرام، واتس اپ، اینستاگرام و توئیتر مقایسه و بررسی شده است و بر طبق آن میزان انتشار محتوا توسط ربات ها در مطالب چهارشنبه سوری ۱۱ درصد بیش از مطالب مربوط به بد حالی دانش آموزان است.
بررسی های صورت گرفته نشان داده است ۶۵ درصد مطالب در موضوع چهارشنبه سوری با الگوی مشابه ربات انتشار یافته است
طی هفته گذشته ۷۶ درصد مطالب چهارشنبه سوری که منتشر می شود توسط کاربران غیر روزمره نویس نوشته می شود. کاملاً سیاسی و توسط معارضین جمهوری اسلامی منتشر می شود. اینها حتی کاربران عادی نیستند که تحت تأثیر فضا وارد این جریانات شده باشند.
*سهم کدام پلت فرم در انتشار محتوای مربوط به مسمومیت و چهارشنبه سوری بیشتر است؟
توئیتر بستر نخست فعالیت کاربران در نشر مطالب چهارشنبه سوری است که سهم آن طی هفته اخیر با ۱۰ درصد افزایش به ۹۲ درصد رسیده است
*نقش مسدود سازی سکوهایی نظیر اینستاگرام و واتساپ در کاهش این اثرگذاری و انتشار محتوا مقابل کشور چه بوده است؟ عده ای بر این باور هستند که میزان فعالیت کاربران ایرانی در سکوهای فیلتر شده همچنان ادامه دارد و فیلتر کردن آنها اقدام اثربخشی نبوده است.
این درست نیست. ما با سکوهایی مواجه هستیم که بیش از ۶۰ درصد از فعالیت هایشان رباتیک است. در کنار این سکوهای داخلی داریم که از بات یا ربات بصورت عمومی استفاده نمی کنند و اکانت ها و آمارهایشان واقعی است.
گزارش استانفورد نقش سنتکام را در حوزه فعالیت مقابل جمهوری اسلامی در یک برنامه ۵ ساله به روشنی اعلام می کند. از ایجاد اکانت های موافق و مخالف نظام برای تفرقه افکنی گرفته تا تولید حجم عظیم شایعه و اخبار جعلی.
این حجم استفاده از بات و ربات نشان دهنده توفیق پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی داخلی است. این یعنی سکوهای خارجی تلاش می کنند به این وسیله خودرا به سطح پیش از مسدودسازی برسانند.
*در حقیقت منظورتان این است که بعد از فیلترینگ فعالیت واقعی در سکوهای خارجی کاسته شده و آنها مجبور به استفاده بیش از بات و ربات هستند؟
بله. باید بپذیریم که ما با یک جنگ مواجهیم. جنگی که یک طرف اعمال حاکمیت پلتفرمی می کرده و ما الان این مساله را به چالش کشیده ایم.
*بله درست است. اما اعمال فیلترینگ چقدر شانس برنده شدن ما را در این جنگ زیاد می کند؟
نه فقط با اعمال فیلترینگ. این بطور قطع یک جنگ ترکیبی است. در این مدل، از جمع آوری داده دارید تا فرماندهی و حمله و مدیریت افکار عمومی. الان ما شاهد همه اینها هستیم. الزاماً تنها با فیلترینگ نمی توان موفق بود. این فقط یکی از ابزارها است. ما پیش از این اتفاقات در طرحی که برای جذب کاربر به پیام رسانهای داخلی تهیه کرده بودیم کمترین و آخرین سهم را به فیلترینگ داده بودیم ولی وقتی کشور با این حجم از عملیات مواجه گردید، کشور وارد یک جنگ تمام عیار در عرصه مدیریت افکار عمومی، جنگ شناختی و عملیات تأثیر شد. اینجا نمی توان دست روی دست گذاشت و تماشاچی بود.
توامندی سکوهای داخلی در ارائه خدمات خوب هم از عوامل دیگری است که می تواند شانس برنده شدن را در این جنگ به ما بدهد.
به جرأت می توانم بگویم طی چند ماه گذشته با شدیدترین جنگ سایبری مقابل جمهوری اسلامی مواجه بودیم. سکوهای داخلی اگر توفیق نداشتند و آمارهایشان واقعی نبود پس چرا با این حجم از حمله مواجه می شوند از طرفی بررسی ترافیک شبکه نیز نشان داده است که ما در این بخش نیز با کاهش استفاده از سکوهای خارجی مواجه بودیم. اگر فیلترشکن ها موفق بودند نباید با این حجم از کاهش ترافیک روبرو می شدیم. این اعمال حکمرانی ها نتیجه داده و بواسطه آن دشمن صحنه جنگش را تغییر داده است. قسمتی از اختلالاتی که در شبکه یا سکوهای داخلی شاهد می باشیم نیز به علت حملات وسیع سایبری است که صورت می گیرد. به جرأت می توانم بگویم طی چند ماه گذشته با شدیدترین جنگ سایبری مقابل جمهوری اسلامی مواجه بودیم. سکوهای داخلی اگر توفیق نداشتند و آمارهایشان واقعی نبود پس چرا با این حجم از حمله مواجه می شوند.
*بیشترین کاهش حجم ترافیک مربوط به کدام پلت فرم بوده است؟
قطعاً اینستاگرام، به علت این که اینستاگرام یک شبکه اجتماعی است که تا پیش از مسدود سازی سهم عمده ای از ترافیک خارجی ما را به خود اختصاص داده بود.
*یکی از انتقاداتی که عنوان شد متضرر شدن کسب و کارها روی این پلت فرم بود؟ آمارهای مختلفی هم اعلام گردید. شما چه تحلیلی در این حوزه دارید؟ آیا این آمارها مورد تأیید شما نیز هست؟
حتماً عده زیادی متضرر شدند. برای ما در مرکز ملی فضای مجازی کم این ضرر هم زیاد است ما و دولت خودرا موظف کردیم که شرایط را برای فعالیت آنهایی که متضرر شدند در سکوهای داخلی فراهم نماییم. درباب آمار واقعیت این است که حدودا می توانم بگویم که بیشتر گزارش هایی که در این حوزه ارائه شد واقعی نبود. این حجم عملیات روانی که در بحث کسب و کارها شکل گرفت واقعیت نداشت.
شاید بتوان گفت از سهم حدود ۴.۵ تا ۶.۵ درصدی (در این مساله اختلاف نظر ناشی از تعریف اقتصاد دیجیتال وجود دارد) اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور پنجاه درصد متعلق به اقتصاد شبکه است که یک سوم اقتصاد شبکه، اقتصاد اینستاگرام بود.
همه اینها در حالی است که پس از مسدودسازی مراجعه به سکوهای داخلی کسب وکار با رشد مواجه بوده است. الان حدودا همه پیام رسانها نیز قابلیت کسب وکار را بوجود آورده اند.
در برآورد اولیه حدودا بیش از ۲۵ درصد کسب و کارهای ما که از اینستاگرام به سکوهای داخلی مهاجرت کرده اند فعال و صاحب درآمد شده اند. در این مقطع زمانی و در عرض چند ماه این عدد رشد خوبی است در برآورد اولیه حدودا بیش از ۲۵ درصد کسب و کارهای ما که از اینستاگرام به سکوهای داخلی مهاجرت کرده اند فعال و صاحب درآمد شده اند. در این مقطع زمانی و در عرض چند ماه این عدد رشد خوبی است. در حالیکه پیام رسانهای ما تازه دارند آپشن های مخصوص کار فروشگاهی را ارتقا می دهند.
*در حال حاضر آمار تعداد کاربران و فعالیت واقعی روی پیام رسانهای داخلی چقدر است؟
براساس آخرین آمار دریافتی مورد تأیید ایتا بیش از ۱۳ میلیون، سروش پلاس ۵ و نیم میلیون، بله ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار، روبیکا بیش از ۲۰ میلیون کاربر فعال روزانه دارد. این آمارها نشان داده است سکوهای داخلی به مرحله ای رسیده اند که به آن مرحله تثبیت می گوئیم.
این قابل نفی نیست که باید این مهاجرت برمبنای انتخاب کاربر شکل بگیرد تا پایداری بیشتری داشته باشد. تجربه ثابت کرده ما هر بار سرویسی راه اندازی کردیم که به کاربر ایرانی خدمت خوبی را ارائه کرده موفق شده ایم و کاربر ایرانی آنرا برگزیده. بین سکوی خارجی و ایرانی باکیفیت نزدیک حتما کاربر ایرانی سکوی ایرانی را انتخاب می کند.
*اما همچنان پیام رسانهای داخلی با مشکلاتی مواجه اند. آیا ارزیابی از میزان کیفیت ارائه خدمات پیام رسانهای داخلی دارید؟
بله مشکلاتی در زمینه های مختلف گریبان گیر سکوهای داخلی هست. ما سعی کردیم در زمینه های زیرساختی و فنی به آنها کمک نماییم اما آنها در تمامی حوزه ها نیازمند حمایت هستند تا به بلوغ برسند. یادمان نرود که سکوهای خارجی نیز تکاملشان تدریجی بوده، تلگرام در ابتدای فعالیتش چقدر با اختلال مواجه بود. همین فرصت و زمان را باید به سکوهای داخلی نیز بدهیم.
با همه اینها ما امروز دیگر به سکوهای داخلی اطمینان داریم و از مرحله نگرانی عبور کرده ایم و می توانیم به آنها اتکا نماییم. اعتقاد دارم که در موضوع بومی سازی شبکه های اجتماعی هنوز وارد جنگ اصلی با دشمن نشده ایم. آنها همه توانشان را پای کار نیاورده اند. هنوز قادرند هر گاه اراده کنند سکوهای ما را هدف قرار دهند و ما خودرا برای این روز آماده می نماییم.
در حین اغتشاشات سرویس هایی مثل دیجی کالا، دیوار و کافه بازار و … حتی در افکار عمومی مورد هجمه قرار گرفتند به جهت اینکه نقطه اتکای ما در شبکه ملی اطلاعات در لایه خدمات و محتوا سکوهای داخلی ما هستند اما با آن حجم از حمله، شبکه ملی اطلاعات در ارائه سرویس به کاربر قطع نشد. کاربر خدمات بانکی، حمل و نقل و… را دریافت کرد و آموزش مجازی قابل اتکایی داشتیم.
*در مواجهه با پلت فرم های خارجی چه برنامه ای در دستور کارتان است؟ شنیدیم که بحث طرح شکایت بین الملل از آنها مطرح است.
تعامل با دنیا الزاماتی دارد و مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره داشته اند که شرط آن قوی بودن است. چرا باید گوگل شرایط چین را بپذیرد به جهت اینکه قدرتشان را با سکوهای داخلی شأن اثبات نموده اند. بایدو دارد، گوگل این را می داند و حتی برای سهم محدود خود از بازار چین تلاش می کند. سکوهای خارجی زمانی جواب نامه ما را خواهند داد که مطمئن باشند ما سکویی داریم که اگر اینستاگرام خودش هم به ما سرویس ندهد، سکوی داخلی نیاز ما را برطرف می کند.
ما بطور قطع خواهان تعامل هستیم ولی حرفمان مشخص است. با ما رفتار دوگانه نداشته باشند در وهله اول قوانین خودشان را در قبال ما رعایت نمایند. قوانین جمهوری اسلامی را به رسمیت بشناسند. در این موارد هر زمان حاضر به مذاکره باشند ما مذاکره خواهیم کرد.
این در حالی است که سکوها طبق قوانین خود هم با ما رفتار نکردند چه در زمینه جرایم عمومی چه در جرایم سایبری، تروریسم و… قوانین خودرا هم در کشور ما رعایت نکردند؟
و اما در ارتباط با طرح شکایت بین المللی. مستندات اش جمع آوری و طرح شکایت آماده شده است تا بتوانیم در این حوزه حقانیت خودمان را در این که سکوهای خارجی با ما رفتار دوگانه دارند در زمینه بین الملل به اثبات برسانیم. ما شکایت خودرا از سکوهای خارجی مسدود شده حتما پیگیری خواهیم کرد.
اما همه اینها نافی این که می خواهیم تعامل داشته باشیم نیست.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب